Op een klaarlichte maandagochtend werd Wesley Rietveld uit Lekkerkerk na een woordenwisseling met een onbekende in zijn hart gestoken. De ruzie duurde 17 seconden. Wesley stierf op het perron van metrostation Capelsebrug. Vier jaar later vertelt zijn zus Kaylee op scholen over haar broertje en zijn zinloze dood.
Tot de dag van vandaag zijn sommige vragen over de moord op Wesley Rietveld uit Lekkerkerk op 9 september 2019 nog onbeantwoord. Zoals: wat is er precies gezegd tussen hem en de dader?
Kaylee Rietveld: “Wat wij weten, aan de hand van de camerabeelden is dat ze allebei de roltrap opliepen en door hetzelfde poortje gingen. Ze checkten achter elkaar in. Alleen mijn broertje moest wachten tot de dader door de poortjes ging.”
17 seconden
Als ze allebei door de poortjes zijn, volgt een woordenwisseling. Op camerabeelden is te zien hoe de Rotterdamse dader meteen een mes trekt als ze tegenover elkaar staan. Hij duwt Wesley, waarna Wesley hem slaat. Wesley slaat nog een keer, maar mist. Als hij een derde keer uithaalt, wordt hij in zijn hart gestoken. Daarna kijkt Wesley naar zijn borst en zakt in elkaar. De hele ruzie duurt 17 seconden.
Onverteerbaar
“Het is onverteerbaar”, zegt Kaylee. “En zo oneerlijk. Ik kan er zo boos om worden. Hoe kan dit nou? Iemand wordt om helemaal niks vermoord. Heeft geen toekomst meer. Dat is heel moeilijk.”
Het drama op het metrostation is inmiddels bijna vier jaar geleden. “Mijn zusje is nu ouder dan hij ooit is geworden, ze waren tegelijkertijd bezig met hun rijbewijs. Zij haalde dat op een gegeven moment, hij zal nooit rijden.”
Uitbundig
Wesley Rietveld was 20 jaar toen hij werd vermoord. “We waren heel close. Mijn broertje woonde bij mij en mijn dochter. Zij was toen 1 jaar oud. Hij was een hele lieve jongen, altijd vrolijk, uitbundig en vaak grapjes aan het maken. Hij was ook heel lief en zorgzaam naar mijn dochter. Tegelijkertijd had hij veel moeite had om zijn plekje in de maatschappij te vinden. Hij was heel erg zoekende naar een invulling van zijn leven.”
Zelf was Kaylee een dag voor de moord vertrokken naar haar opa en oma in Spanje, met een vriendin en hun twee kleine kinderen. “We zaten in een restaurant toen ik werd gebeld door mijn moeder. Of ik naar huis kon komen en haar dan terug wilde bellen. Maar ik hoorde natuurlijk dat er iets aan de hand was en wilde het meteen weten.”
Haar opa en oma brachten haar naar het vliegveld en ze vloog direct naar huis. “Ik geloofde niet dat het waar was. De volgende dag kwamen familierechercheurs langs en ik zei: ‘Ik denk niet dat jullie zeker weten dat hij het is, want wij hebben hem nog helemaal niet gezien. Ik wil hem eerst zien, dan geloof ik jullie pas.’”
Omdat het politieonderzoek naar zijn lichaam nog niet was afgerond, was dat nog niet mogelijk. “Dat wachten vond ik moeilijk. Uiteindelijk heb ik hem wel gezien. Dat hielp wel als bevestiging, ook al drong het nog steeds niet echt tot me door.”
Verantwoordelijkheid
In de rechtszaak vertelt de dader negen maanden later een ander verhaal dan de camerabeelden vertellen. Zo zegt hij dat hij pas zijn mes pakte nadat hij was geslagen en na de derde klap stak, terwijl hij dat feitelijk na één klap al deed. Of het frustrerend is dat hij niet eerlijk vertelde wat daar precies is gebeurd? “Wat ik daar lastig aan vind, is dat hij zijn verantwoordelijkheid niet neemt. Je kunt de situatie niet ongedaan maken, maar het staat op beeld. Ik weet wel waarom, hij probeerde zich op noodweer te beroepen en vrij te komen.”
“De dader zei voor zijn leven te vrezen, zo was hij bang om op het spoor geduwd te worden, maar hij heeft omstanders geen moment om hulp gevraagd. In de media werd ook gesuggereerd dat de ruzie over zwartrijden zou zijn gegaan, terwijl Wesley gewoon was ingecheckt. Ik kan mijn energie stoppen in dat beeld weer rechttrekken, maar wij weten hoe het zit. We zijn Wesley verloren, we hebben onze energie voor andere dingen nodig.”
Sensatie
Voor de zitting heeft de dader een brief gestuurd naar de familie Rietveld. “Een soort spijtbetuiging van nog geen kantje papier. Snel opgeschreven. Het voelde niet als oprechte spijt. Toch werd dat door de rechter als iets positiefs gezien en wij kregen het gevoel dat dit dan ook het enige doel was.”
De dader had bij de zitting vrienden uitgenodigd en gevraagd of ze in de zaal konden zitten, waardoor de familie niet in de zaal aanwezig kon zijn (de zaak kwam voor in Coronatijd). “Dat vonden wij ook respectloos. Waarom nodig je vrienden uit? Het is geen feest, geen sensatie.”
Andere insteek
Tijdens de rechtszaak las Kaylee als nabestaande een brief voor. “Ik was wel vurig hoor. In eerste instantie had ik een hele andere brief geschreven, maar door het gedrag van de dader, hoe hij de moord bij mijn broertje in de schoot wilde leggen, ben ik er met een andere insteek ingegaan. Ik heb gezegd dat ik hem een gewetenloze moordenaar vind, die geen consequenties wil aanvaarden voor zijn daden.”
Ook vertelde ze hoe het voor de familie was om te horen van Wesley’s dood. “En hoe het was dat mijn dochter onderaan de trap naar boven haar Ome Wes riep en maar niet begreep waarom hij niet naar beneden kwam. En dat ik haar nu ze 5 jaar is moet gaan uitleggen dat hij vermoord is.”
Na 3,5 jaar al vrij
Van de 8 jaar die werd geëist werd er door de rechter 5 jaar opgelegd, plus Tbs met voorwaarden. “Die voorwaarden zijn best wel mild. Verplichte therapie en begeleid wonen en een dagbesteding.”
Na de rechtszaak is nooit meer contact geweest met de dader. Uiteindelijk kwam hij begin dit jaar na 3,5 jaar al vrij. “Ik vind dat onbegrijpelijk. Na zo’n korte tijd heb je de consequenties van je daden nog helemaal niet kunnen inzien. Dat zo iemand nu gewoon in ons midden rondloopt, vind ik heel heftig.”
Toch heeft ze het losgelaten. “Want mijn broertje komt er niet van terug. Dat is een cliché, maar het is zo. Als ik mijn energie op hem en die frustraties richt kom ik alleen maar zelf in een dip, terwijl hij geen dag langer vastzit.”
Ze maakt zich wel zorgen over mogelijke toekomstige acties van de dader. “Ik kan me niet voorstellen dat er in 3,5 jaar echt iets veranderd is in zijn hoofd. Dus ik hoop maar dat er niet nog zoiets gebeurt. Dat deze man nu tussen onze kinderen in de stad rondloopt, vind ik wel kwalijk van ons rechtssysteem.”
Bewustzijn
Door op middelbare scholen te vertellen over de moord op Wesley hoopt Kaylee kinderen te behoeden voor messengeweld. “Dat is niet echt lekker of bevorderlijk voor mijn verwerking. Iedere keer dat ik het vertel, haal ik alles weer naar boven. Maar mijn doel is om het bespreekbaar te maken, omdat er zoveel incidenten zijn met messen. Ik wil bewustzijn creëren.”
Tijdens de les neemt Kaylee leerlingen mee terug naar de dag dat haar broertje werd vermoord. “Het was maandagmorgen. Dat is al anders dan wat de meesten verwachten. En ik stel ze vragen: hoe oud denken jullie dat ze waren, kenden ze elkaar al, waar ging de ruzie over? Het shockeert jongeren echt dat ze elkaar helemaal niet kenden en voor het eerst zagen.
Onvoorspelbaar
Ze stopt niet met de moord, maar vertelt hoe de politie het nieuws aan haar ouders vertelde en wat er gebeurde met de dader. Door de jongeren te confronteren met hun eigen verwachtingen van een fatale steekpartij versus de realiteit, die veel onvoorspelbaarder is, wil ze hen bewust maken van de onvoorzienbare gevolgen van het dragen van een mes.
“Ik zeg ook tegen ze: ‘Ik geloof niet dat die jongen ’s ochtends is opgestaan en gedacht heeft: ik kom niet meer thuis.’ En nu hij vrij is moet hij zich nog steeds bewegen in een systeem waarin hij niet alle vrijheden heeft die wij als ‘gewone burgers’ hebben. Daar staan jongeren echt niet bij stil op die leeftijd.”
Interactieve les
Door zichzelf open te stellen, probeert ze contact met de scholieren te maken. “Ze mogen alles vragen en dat doen ze ook.” Door de les interactief te houden hoopt ze dat het verhaal blijft hangen. “En zij durven ook opener te zijn en verhalen te delen over mensen in hun omgeving die messen dragen, of situaties die ze zelf hebben meegemaakt.”
Haar hoop is dat kinderen bewust worden van de gevolgen van het dragen van een mes. “Wat ben je eigenlijk aan het doen als je alleen al een mes bij je hebt? Wat zijn de mogelijke gevolgen en hoe groot is de kans dat je hem gaat gebruiken?”
