Ilona’s zoontje overleed na 16 weken in haar buik. Het kindje stond twee dagen in een plastic bakje water in haar koelkast, zodat het lichaampje intact bleef. “Soms haalde ik hem er even uit, om hem te bekijken. Dat was zo fijn.”
Op vakantie in Kreta merkte de nu 37-jarige Ilona Tiemens uit Nieuw-Vennep, 16 weken zwanger, dat haar buik platter was dan hoorde. Toen ze thuis was, luisterde ze naar het hartje van haar kindje – ze is zelf jaren verloskundige geweest en werkt nu op de spoedeisende hulp van het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer. Ilona luisterde en luisterde, en langzaam verdween haar hoop: ze hoorde niets. “Ik wist dat we ons kindje waren verloren.”
Bevalling in ziekenhuis
Ilona maakte een afspraak bij een collega-verloskundige voor een echo, en daarna een afspraak in het ziekenhuis om de bevalling van haar overleden baby in te leiden. De nacht vóór de bevalling lag ze in bed, klaarwakker. Verdrietig, piekerend. “Ik dacht terug aan een bevalling waar ik ooit als student-verloskundige bij was. Dat baby’tje was ook na 16 weken overleden, en ik weet nog dat de arts het kindje na de bevalling in zo’n kartonnen spuugbakje deed.”
Dat vond ze een naar gezicht. “Zo’n kleintje verkleurt heel snel, de huid wordt donkerder, en hij vervormt omdat het kraakbeen nog niet sterk genoeg is. Dat is geen fijn beeld voor de ouders.” Veel ouders besluiten dan ook het kindje achter te laten in het ziekenhuis of het kistje waar de baby in ligt, dicht te doen. “Zo’n kleintje is al snel niet meer toonbaar.”
In het water
Zou dat ook anders kunnen? vroeg Ilona zich af. “Onder verloskundigen is bekend dat je de zwangerschapsrest na een vroege miskraam in het water kunt leggen. Zo kun je beter zien of die compleet geboren is. Ineens dacht ik: misschien kan ik dit ook doen met mijn kindje.” Dus dook Ilona haar keukenkastje in om een plastic, doorzichtig bakje te pakken. Daar heeft ze na de bevalling water in gedaan en haar kindje – een jongetje – in gelegd.
“Hij was puntgaaf”, weet ze nog. “Alles zat erop en eraan. Handjes, voetjes, neusje. Echt een mensje.” Ze nam het bakje mee naar huis, waar ze het in de koelkast zette. Af en toe haalde ze het eruit, om even te kijken. Om de teentjes te tellen. Naar zijn gezichtje te kijken. En te bespreken met haar man en haar twee zoons Sander (toen 6) en Matthijs (toen 3): op wie lijkt hij? “De kinderen hadden zich erg verheugd op de baby. Nu kon ik laten zien dat er een baby was, maar dat deze overleden was. Ze hebben zo ook echt afscheid kunnen nemen.”
‘Heel normaal’
Haar zoons gingen er eigenlijk ‘heel normaal’ mee om. “Sander vroeg bijvoorbeeld aan een vriendje: ‘Wil je de baby zien?’ En dat vriendje antwoordde dan met ‘ja, leuk’. Nou, dat was dat.” Ja, soms was het een beetje vreemd, gek. “Je kind staat tussen de drinkflessen en het broodbeleg.” Maar aan de andere kant was het ook ‘heel normaal’. “Omdat ik verloskundige ben, denk ik, maar ook omdat het ons eigen kindje was, iets heel natuurlijks. Hij was dan wel overleden, maar ik was wél moeder geworden.” Na twee dagen is het kindje begraven.
Dat het kindje al die tijd te bekijken was en dichtbij was, hielp Ilona bij de verwerking van haar verlies. “Ik had het moeilijker gevonden als ik hem niet meer had kunnen zien, als mijn man en ik dat bakje niet op schoot hadden kunnen nemen en niet zulke mooie foto’s zouden hebben.”
Hierna verloor Ilona nog twee kindjes vroeg in de zwangerschap, na 15 weken en na 12 weken. Ook deze foetussen heeft ze in het water gelegd tot de begrafenis.
Watermethode
Na deze ervaringen besloot Ilona de ‘watermethode’ meer aandacht te geven. “Ik dacht de hele tijd: dat dit nog niet bestáát. Ik wilde andere vrouwen die een miskraam hebben gehad, helpen. Veel ziekenhuizen wisten er niets van. Ik weet nog dat een arts die ik erover vertelde, verbolgen zei: ‘Ik ga een kindje toch niet in zo’n bakje water pleuren? Wat een belachelijk idee!’ Terwijl het juist mooi kan zijn: door dat water blijft de foetus intact en verkleurt die niet zo naar.”
Ze publiceerde er een artikel over in het Nederlands Tijdschrift voor Obstetrie & Gynaecologie. Langzamerhand weten steeds meer gynaecologen van de methode af. Op haar website legt Ilona de mogelijkheden uit. Zo kan het bakje ook op een koelplaat staan van de begrafenisondernemer. “Steeds meer ziekenhuizen zijn nu op zoek naar bakjes”, zegt Ilona.
“Xenos en Blokker doen goede zaken.” Ook een optie, al klinkt het misschien gek: een bakje van de Chinees. “Door de witte ondergrond is-ie perfect voor mooie foto’s van je kindje.”
Reacties van ouders
Ilona krijgt reacties van ouders die haar methode ook hebben gebruikt na een miskraam. Laatst nog, van ouders die een tweeling hadden gekregen. De kindjes zaten op het randje van levensvatbaarheid. Een baby stierf, de ander overleefde. “De ouders hadden zoiets van: we focussen ons op het kindje dat leeft. Toen ze op aanraden van de begrafenisondernemer tóch besloten hun baby’tje in een bakje te doen, hebben ze anderhalf uur met dat bakje op schoot gezeten.”
